Benefiet

BENEFIET 8 SEPTEMBER 2012

Zoals ik al had gezegd, ga ikYaw Richard helpen om zijn opleiding te betalen.

Om dit te kunnen financieeren organiseer ik een Benefiet.

Kijk op www.facebook.nl/yaw2school voor meer info

Tot dan!

Terug thuis

Net voordat ik in het vliegtuig stap gaat mijn telefoon. Op mijn schermpje zie ik : ALINA(de nieuwe vrijwilligster in Anja's childrens home). Ikneem op. 'Hello, this is Yaw'. een van dekindjes heeftAlina haar telefoon gestolen om mij nog even te kunnen bellen. Wat super lief en stout natuurlijk! Maar tranen in mijn ogen. Ook als even later mijn hostsister Margaretme nog even Fleshed (1x over laten gaan, waarna ik haar terug moet bellen) om me een fijne vlucht te wensen. Dan dringt het pas écht tot me door..Ik hebhier zulke mooie, lieve en fijne mensenmogen leren kennen en dat ikga ze nu nooit meerzien...

Met een kloppend hart sta ik op mijn koffers te wachten. Dit is het dan. Ik ben weer terug in Nederland. Dadelijk die deuren door en dan is het voorbij. Wat is het snel gegaan. Ik wil nog niet, Ik strijk mijn ghaneese jurk gladen doe mijn hoofdband goed.ik ben zenuwachtig, wie zou daar staan? Hoe zal het zijn?

Ik loop de poorten door... en dan daar staan ze. Mijn ouders, mijn zusjes, mijn liefste vriendinnetjes en mijn beste maatje! Beter en mooier had het niet kunnen zijn! Ze hebben zelfs spandoeken met 'Welkom home Ubrunni' en 'Akwaaba evi'!

Tranen in mijn ogen, brok in m'n keel. Wat heb ik deze mensen gemist! En wat ben ik ze dankbaar voor dit moment!

Al even terug in Nederland. Maar met mijn gedachten nog wel veel in Ghana. Het is bizar hoe je hier weer in je oude structuurtje terug geduwd wordt, terwijl ik heel graag nog wil vast houden aan mijn Ghana ritme. Dat gaat niet, back to normal life evi. Ik ben weer aan het werk, verhuis weer naar mijn eigen huis en pak de dingen weer op zoals ze gaan hier. Maar Ghana, de kinderen uit Anja's Childrens home en alle andere mensen die ik in Ghana heb leren kennen zitten in mijn hart.

Zoals als ik gezegd had, hebben jullie nog filmpjes van me tegoed. Nou ze staan online!

Even een momentje terug in Ghana <3!

De kust. Mijn laatste week in Ghana..

Hallo allemaal,

Hier volgt alweer mijn laatste verhaaltje vanuit Ghana. Mijn laatste week is voorbij. Mijn drie maanden in Afrika zitten er op.. Vanavond stap ik alweer in het vliegtuig..

Mijn laatste week heb ik heerlijk besteed. Ik ben aan de westkust van strand naar strand gehopt. Ik heb in verschillende mooie beach lodges geslapen en mooie stranden gezien. Ook heb ik kennisgemaakt met het regenseizoen wat nu echt zijn entree heeft gemaakt. Gelukkig heb ik naast regen ook flink wat zon gehad en is mijn buik nu in ieder geval niet wit meer! Ik heb heerlijk ontspannen, mooie wandelingen gemaakt, boeken gelezen, cocktails gedronken, geluierd en veel nagedacht over mijn tijd hier. Als ik nu terug kijk naar hoe ik me de eerste weken hier voelde en nu; wat een verschil! Ik had nooit gedacht dat ik me hier zo thuis zou voelen. In een van mijn eerste weken zei iemand tegen mij: 'Je houdt van Ghana, of je vindt het helemaal niets'. Wat raar dat ik toen nog dacht bij de laatste categorie te horen. Wat had ik het mis! Wat heb ik ook een voldoening gekregen van de lieve kindjes van Anja's Childrens home! Die stuk voor stuk zo bijzonder zijn en welke ik stuk voor stuk om hun eigen persoonlijkheid mis! Ik hoop dat ik ze in de toekomst ooit nog eens op zal kunnen zoeken of in ieder geval nog eens contact met ze zal hebben via de telefoon, post of email.

In ieder geval blijf ik contact houden met Anja, de oprichtster van het project. Ik heb in mijn laatste week in het childrens home namelijk het besluit genomen dat ik een jongen uit Banko 'Yaw Richard' ga helpen zijn studie te financieren. Hij krijgt in september de uitslagen van zijn examen. En krijgt dan te horen naar welke hoge school hij kan gaan. Ik zal zijn uitslagen te zien krijgen en dan met hem, met Anja en met mijn hostvader gaan overleggen wat ik voor hem zal gaan betalen. Ik heb dus nog niet helemaal afscheid genomen van Anja's Childrens home.

Tijdens mijn periode in Ghana heb ik kennis mogen maken met de Ghaneese cultuur en de Ghaneese manier van leven. Vooral de rust, de vriendelijkheid en het leven per dag is mij erg bevallen. Ik hoop dat ik de dingen die ik hier ervaren, gezien en geleerd heb ook in Nederland toe zal kunnen passen. Ik kan wel zeggen dat ik een flinke berg ervaring en bagage mee naar huis neem. Ik hoop echt dat ik niet per direct weer mee zal gaan met de westerse haast. En het 'moeten'. Het niet eens tijd hebben om een onbekende te groeten of een kort praatje te maken op straat.

Dat ik gegroeid ben in de Ghaneese cultuur en dat ik mij hier thuis voel viel me pas echt op toen ik weer terug kwam in de hoofdstad, Accra, gisteren. Ik liep over de zelfde markt als de allereerste week. Waar ik de aller eerste week me dood ergerde aan de mensen die aan je lopen te trekken, de verschrikkelijk hoge prijzen, de drukte en de angst dat je bestolen wordt. Liep ik nu heerlijk op mijn gemak rond, maak praatjes met de verkopers, maak grapjes met ze, lach met ze om hun veel te hoge prijzen. Laat ze verrast staan door wat Ghaneese woordjes, handgebaren en gewoonten er door heen te gooien en heb zo zeker 3 uur op deze markt rond gelopen. De zelfde souvernier markt die ik 3 maanden geleden zo snel mogelijk weer verlaten heb. Geweldig toch?!

Ik denk dat ik Ghana en de Ghaneese mensen, cultuur, manier van leven en alles heel erg zal gaan missen. Maar ik heb aan de andere kant ook wel erg zin om weer naar huis te gaan. Om mijn ouders en zusjes weer te zien. Gezellig met mijn vriendinnetjes bij te kletsen en alle vertrouwde mensen weer om mee heen te hebben. Ook heb ik verschrikkelijk veel zin om te gaan shoppen. Al mijn kleding is hier zo versleten en vies. En na 3 maanden geen make up, geen stijltang en een uitgroei van hier tot tokio heb ik zoveel zin om mezelf weer eens mooi te maken; Leuke kleren aan te trekken, hakken te dragen en parfum op te spuiten!

Ook heb ik zin om mijn gedachten nu weer eens met anderen te kunnen delen. De afgelopen maanden ben ik zo erg op mezelf en met mijn eigen gedachten en mening alleen geweest dat ik erg benieuwd ben hoe dit zich in Nederland door gaat zetten. Zal ik meer op mezelf willen zijn? Of ben ik helemaal klaar met mezelf en ga ik extra veel de aanwezigheid van anderen op zoeken? Wel heb ik het idee dat ik doordat ik bijna 3 maanden met mezelf geweest ben, meer op mezelf en mijn eigen mening ben gaan vertrouwen. Dat is ten slotte wat ik hier bijna alleen maar heb gedaan. Maar dat zal de tijd van zelf leren en waarschijnlijk zal ik pas over een aantal maanden of misschien wel over een jaar pas terug kunnen kijken naar de dingen die ik echt heb mee genomen vanuit Ghana en die ik zal koesteren en mee nemen in de rest van mijn leven.

Ik wil iedereen die mijn Blogje heeft bijgehouden en daar steeds maar weer op gereageerd heeft heel erg bedanken. Ik vond het super leuk om de reacties te lezen. Zelfs mensen die ik niet ken! Wat bijzonder dat jullie de tijd hebben genomen om je door mijn verhalen heen te spitten. Echt heel erg bedankt iedereen, vind het echt super leuk!!

Bye Bye Ghana. Tot morgen Nederland!

Het hoge noorden

Hutje op de hei

Na het schrijven van mijn vorige blogje neem ik rechtstreeks de taxi naar het trotro station. De taxichaufeur wijst me een bus aan en na het betalen van mijn kaartje neem ik braaf plaats. De bus is nog bijna helemaal leeg en even heb ik spijt dat ik niet even verder heb gekeken. Want het busje daar verderop, met Tamale op het raam, ziet er een stuk voller uit. Dus die vertrekt vast eerder. Ach, ik heb me goed voorbereid. Ik lees mijn boek, luister naar muziek, koop een meatpie bij een aardig meisje en kijk wat rond. De 2 1/2 uur wachten vliegen voorbij en voordat ik het doorheb zit de trotro vol en kunnen we vertrekken. Het is een lange reis maar er is veel te zien langs de kant van de weg. De schapen en koeien die je in het zuiden overal over, op en naast de weg ziet lopen veranderen hoe noordelijker we rijden in varkens en geiten. En er staan leemen hutjes langs de kant van de weg i.p.v. huizen. Ook zie ik dat hier steeds meer moskees staanen veranderd het bossige gebied langzaam in een vlakte met hier en daar een boompje. Ik zit naast een aardig meisje. Ze vertelt me dat ze in Tamale studeert. Als ze hoort dat ik in Tamale ga overnachten en dan morgen door reis naar Bolgatanga nodigt ze m uit in haar studentenkamer te overnachten. Een super leuk en lief aanbod, dat ik zeker had aangenomen als ik niet met Pita, Krista en Hans had afgesproken bij een hotel in Tamale.

De volgende ochtend gaan we met z'n 4en op zoek naar een ontbijtje. We belanden bij eeen straatkraampje en bestellen daar brood met omelet. Ik bestel Oat (soort granenpapje). Terwijl ik dit eet moet ik aan het ontbijtje in Anja's Children's home denken. De Oat van mijn ‘Ma' was toch lekkerder dan deze! Na het ontbijt een na nog wat sourveniers geshopt te hebben vinden we een busje naar Bolgatanga. De bus loopt aardig vol en zelfs in het gangpad op een soort krukjes worden mensen neer gezet. Ik krijg zin in mango's en tuur uit het raam op zoek naar een vrouw met mango's op haar hoofd. Niet te zien. Wel zien we een stukje verder op een mango kraampje. Wat nu? Met al die mensen in het gangpad kunnen we de bus echt niet meer uit.. Dan maar doen zoals alle Ghaneesen doen. Een jonger iemand vragen het voor je te halen. Zo gezegd zo gedaan vragen we een jongetje dat ijsjes verkoopt door het raam om voor ons wat mango's te halen. En zo hebben wij uiteindelijk onze mango's en hij een kleine tip.

We arriveren in Bolgatanga (Bolga), bespreken daar onze wensen met Wahab, de gids van ‘Meet afrika' en gaan op weg naar Gowrie. We gaan met een taxi en de fietsen die we voor deze dagen gehuurd hebben worden achterin geladen. Past allemaal!

We slapen in een gastgezin en Pita & ik slapen bij een vrouw die Grace heet. Of Mama Ghana zoals we haar mogen noemen. Ze heeft niet op onze komst gerekend en maakt zich zorgen over het dak van ons hutje. Dit riet of stro wordt namelijk jaarlijks vervangen en dat is nu hoog nodig. Ze is bang dat, als het gaat regenen, wij nat worden. We kijken een keer naar de strak heldere hemel en overtuigen haar dat, stel dat, het gaat regenen wij echt niet van suiker zijn. Dan zijn we uiteindelijk toch van harte welkom in haar huis. Het ‘huis' is een klein compound dat bestaat uit een binnenplaats met daarom omheen 4 aparte huisjes. 1 met 2 slaapkamers, 1 met de voorraad en keuken, een verblijf voor de schapen en het hutje waar wij in mogen slapen.

In eerste instantie zijn we een beetje teleurgesteld; alleen ons huisje heeft namelijk een rieten dak. De rest van de daken is van golfplaten. We hadden gedacht dat het hier nóg primitiever zou zijn. Maar Ghana is in ontwikkeling en dat zie je ook hier. We zitten in het noordelijkste en armste stukje, dus meer kan niet. Waarschijnlijk zijn over 10 jaar de lemen muren ook vervangen door beton en cement en zie je nauwelijks meer verschil met het zuiden. Tóch is het hier primitief, maar dat beseffen we pas na een paar dagen. Je zou hier altijd maar leven! Geen elektriciteit, dat betekend dat je na half 7 in het donker zit. Een zaklampje is dan het enige waarbij je nog iets kunt zien. Accu's kunnen niet worden opgeladen en dat betekend dat we al snel zonder foto toestel en telefoon zitten. Er is geen stromend water, maar goed daar was ik al wel aangewend. Douchen in de buitenlucht, ik vind het heerlijk! Beetje jammer dat de douche ook als urinoir wordt gebruikt en dat het er dus behoorlijk kan stinken.. De grote boodschap doen ze/we gelukkig niet in de douche ruimte. Hiervoor is een hokje achter het huis gemaakt met een gat in de grond. Primitief dus! Maar heerlijk, ik had hier gerust mijn project willen doen! Maar goed, dan had ik de lieve kindjes en mensen in Banko nooit leren kennen.

In Gowrie blijf ik in totaal 3 nachten waarvan we er één onder de sterrenhemel op de binnenplaats van de compound slapen. Heel mooi al die sterren! De tijd in Gowrie verloopt op z'n Ghanees. Een hoop dingen laten op zich wachten en niets gaat zoals gepland. De regen verpest naast onze nachtrust (drup drup drup), ook onze sunrise kano tocht, die we dan maar 's middags doen. De bongo bergen blijken rotjes te zijn en door de bevalling van Hans zijn hostmother loopt zijn eten vertraging op waardoor de storytelling pas heel laat plaats vindt. En tegen die tijd ben ik zo moe dat ik tijdens het verhaal gewoon in slaap val. Maar.. we maken een leuke fietstocht, leren hoeden weven, eten Fufo, bezoeken de chief van het dorp waarvoor we moeten knielen, zwemmen in het meer én bezoeken een waarzegger.

De waarzegger is een klein mannetje die ons een klein hutje in gebaard. Het is erg krap voor 5 personen en er liggen allerlei dingen op de grond; botjes, konijnenpootjes, knikkers, armbandjes, pitjes, afgekloven maïskolven ect. De man maakt harde geluiden op een fluitje en met een soort grote rammelaar. Daarnaast roept hij harde spreuken, woorden of zinnen in een rare taal. Er is nog een man bij die ‘de vertaler' wordt genoemd. Nog voordat we ons hebben voorgesteld heeft de waarzegger al iets gezien: We zijn er nog niet. Als we Gowrie verlaten hebben we nog een hele weg te gaan en om te zorgen dat deze weg goed verloopt moeten we eerst langs de chief van Bolga met snaps (sterke drank) zodat hij voor onze reis zal bidden. Dan wordt er verwacht dat we een vraag aan de waarzegger stellen. Iets waar je mee zit, een probleem, een keuze waar je niet uit komt of een gedachte die je dwars zit. Pff ik kan zo snel geen issue bedenken.. Dat is raar.. Evi, de eeuwige piekeraar heeft nothing on her mind. Ik weet niets, ik zit met niets, ik pieker nergens over, ik voel me goed. Wat moet ik nu toch vragen? Uiteindelijk bedenk ik tóch een vraag (wat zeg ik niet, want dat zou de uitkomst kunnen bijeenvloeden). Ik krijg van de waarzegger te horen dat nog voor dat ik het land zal verlaten het geen dat nu nog onzichtbaar voor me is, zichtbaar zal zijn een dat daardoor mijn keus een stuk makkelijker wordt. Om te zorgen dat dit echt gebeurd moet ik een kip kopen, tegen d kip mijn verhaal vertellen en zijn hulp vragen. En dan de kip aan een gehandicapte man geven.

Nou, dat is dus precies wat Hans, ik en onze gids de volgende dag voordat w onze reis naar Wa voortzetten doen. Zie de foto's van Evi met de kip. Haha.

In een boomhut tussen de nijlpaarden

De reis zet ik samen met Hans voort. Pita en Krista zijn gisteren al terug naar hun weeshuis vertrokken. We zullen naar het noordwesten gaan om daar nijlpaarden te zien. We moeten naar Wa, en willen via een weg die volgens de Bradt guide erg lastig is om te doen. Omdat er maar heel weinig trotro's die kant op rijden vanwege het slechte wegdek. En inderdaad, helaas pindakaas rijder er vandaag geen trotro's naar Wa. Wie gaat er dan ook op zondag reizen? Dan moet je in de kerk zitten! Wel gaat er een bus naar Tumu, dat is in ieder geval al de helft. Als we daar vannacht slapen, kunnen we als nog maandag bij de nijlpaarden zijn. Zo gezegd zo gedaan. Niet dus! De bus laat maar liefst 3 uur op zich wachten en als hij er dan eindelijk is volgt er een stormloop aan dringende Ghaneesen waardoor wij achteraan belanden en paas bij de ticketvrouw komen als alle zit plaatsen uitverkocht zijn. Maar één voordeel van reizen met een ongeduldige student. (Hans is om de 10 minuten naar de busman gaan vragen hoelang het nog zou duren) De busman herkend ons en vertelt de vrouw dat we gereserveerd (Ohw?!) hebben en krijgen alsnog 2 zit plekken. Geweldig! Al had ik héééél graag mijn plekje afgestaan aan het oude vrouwtje dat de hele reis (lees ruim 4 uur!) op grond in het gangpad heeft gezeten.

Als we in Tumu aankomen is het al donker. We maken ons klaar voor de zoektocht naar een hotel als we horen dat er vanavond vanaf hier tóch een trotro naar Wa toe gaat. Na een kleine twijfel, overleg en voor/nadelen balans (kans op nachtelijke overval, hotel zoeken om middernacht of uitslapen) kiezen we voor het uitslapen en stappen in de bus naar Wa. Deze rit is er één uit de categorie ‘Als dat maar goed gaat'. Onze chauffeur rijdt zo hard dat mogelijke overvallers absoluutt geen kans krijgen. Maar ik heb regelmatig het gevoel dat we bijna de bocht uit vliegen en kriebels in m'n buik van het los raken van de grond. Nu snap ik heel goed waarom je langs zulke rode hobbelige wegen steeds trotro's op z'n kop ziet liggen. Maar goed op een paar blauwe plekken en wat hoofdpijn, van 't stuiteren tussen plafond en bank, na komen we veilig en heel in Wa aan.

De volgende ochtend vertrekken we naar Wechiau en daar in het bezoekerscentrum regelen we een lift naar het verblijf. We kunnen met Canandeese studenten mee rijden. We besluiten twee nachten te blijven. Één op het dak van de lodge en één in het bos op een boom platform. Deze avond is er een lokaal afscheidfeest voor een van de oprichters van het nijlpaarden reservaat. Er is een kampvuur en er wordt gezongen en gedanst door de kinderen uit het dorp. Ik doe met de meidenkring mee maar als ik in het midden sta val ik hard op de grond. AUW! Wat zet ik mezelf weer goed voorschut.. Ook Hans zet zichtzelf voor paal door plaats te nemen achter een muziek instrument. ‘Lekker gevoel voor ritme Hans!' De nacht op het dak is heerlijk! Er zijn hier nog meer sterren dan in Gowrie en de geluiden van vogeltjes en krekeltjes zorgen ervaar dat ik heerlijk slaap.

De volgende ochtend gaan we op birdsafari. Lopend door het ‘dorp' zien we nog primitievere huisjes dan in Gowrie. In het bos zien we vogels en krijgen we uitleg over termieten hopen. Wat een tour van 1 uur zozu moeten zijn, wordt een lange loop van bijna 4 uur omdat onze gids de weg kwijt raakt. Maar we komen terug bij de lodge en 's middags zien we dan nijlpaarden vanuit een kano.

Die nacht brengen we door op een boomplateau dicht bij het water. Een uur lopen van de lodge vandaan. Hier zou je 's nachts de nijlpaarden moeten horen. Maar helaas:

Ik schrik overeind. Het is pikken donker en ik zie niets. Ik merk dat ook Hans en onze gids Aziz wakker zijn en ik vraag me hardop af wat er gebeurd. Ineens voel ik regendruppels. ‘Aah shit, het gaat regenen.' Hans kijkt op zijn horloge en merkt op dat het kwart over 4 is. We besluiten te wachten tot dat het licht wordt want we willen graag de zonsopgang zien, aangezien we gisteren de zonsondergang gemist hebben. Dan begint het ineens harder te regenen en ik weet nog net mijn camera in een plasticzak te stoppen. Dan begint het ook te onweren en onze gids vraagt nogmaals wat we zullen doen. Terug lopen over open veld met onweer lijkt ons geen strak plan. Dus we besluiten te blijven. Het wordt vast zo droog en het is toch bijna licht. Maar het duurt en het duurt en het duurt. Ik vraag me af of Hans wel goed op z'n klok heeft gekeken. Maar eigenlijk wil ik het ook helemaal niet weten. Ik wil niet weten hoelang we hier nog in de regen moeten zitten. Alles wordt kletsnat. Ik ben moe en het is ijskoud. Ik zit in elkaar gedoken en maak me zo klein mogelijk als poging minder regen te vangen, maar ik voel dat ik geen droog plekje op mijn lichaam meer over is. Ik ben door weekt. Als het eindelijk wat zachter gaat regenen laait er een ijskoude wind op en we moeten zo dicht mogelijks tegen elkaar aan kruipen om een beetje warm te blijven. Het helpt, maar ik krijg de bibbers en rillingen niet uit m'n lijf. Slapen doe ik niet, maar af en toe dommel ik wat in. Het matras is net een spons. Bij elke beweging die ik maak krijg ik opnieuw koud water over me heen. Er lijkt een eeuwigheid te zijn verstreken als het eindelijk stopt met onweren en het licht wordt.

Terug bij de lodge komen we er aachter dat het om 23.00 al was begonnen met regenen. Jeetje dan hebben we dus echt lang in de regen gelegen! Hans je hebt wel erg scheel gekeken zeg, haha! Ik voel me net een verzopen kat en me rugtas denkt er het zelfde over. Gelukkig gaat onze gids gelijk aan de slag om water te koken en kan ik me door middel van een warme bucket shower en een kop thee opwarmen. ‘Wat een nacht!'

Na dit avontuur gaan ik en m'n natte spullen alleen verder. Ik zal via Kumasi naar Takoradi gaan. (richting zuiden dus) Langs de kust wil ik Emile gaan bezoeken die daar ergens aan het surfen is. En wat mooie strandjes gaan bezoeken. Nu ik dit vandaag plaats zit ik al aan een mooi strand. Ik moest even op en neer naar de grote stad om te pinnen (STOM en verspilling van 4 uur) maar nu kan ik direct even een nieuw verhaaltje plaatsen :).

Jongens, nog een weekje, dan stap ik al in het vliegtuig. Ik moet heel eerlijk zijn: Ik wil nog niet naar huis! Ik heb wel heel veel zin om iedereen weer te zien enzo maar ik hoef hier echt nog niet weg. Ik ben gek op Ghana!

Afscheid

Celebration of Life

Het is zaterdag en het dorp kleurt meer en meer zwart. Niet van de huidskleur van de mensen, maar van de kleding die ze dragen. Het is begrafenis weekend en deze zaterdag zijn er 4 begrafenissen in town. Al vanaf de eerste dagen dat ik hier aankwam zijn de mensen volop aan een huis bezig geweest. Het huis van de overledenen moet namelijk helemaal op geknapt zijn voordat ze daar familie kunnen ontvangen tijdens de begrafenis. Gelukkig hebben ze wel even. De persoon die overleden is, is namelijk in september al overleden.. Dat is in Ghana geen bijzonderheid. Het komt hier erg vaak voor dat het 6-12 maanden duurt voordat iemand echt begraven wordt. In de tussentijd verblijft het lichaam van de overleden persoon in het mortuarium. Dit kost erg veel geld en dit is hier dan ook één van de meest voorkomende redenen om een lening af te sluiten. Waarom duurt het zolang voordat iemand begraven wordt? Familieleden wonen dikwijls in het buitenland, in Europa bijvoorbeeld en kunnen niet elk moment vrij krijgen en met heel hun gezin naar Ghana afreizen. Dan komt er nog bij dat de familieleden uit Europa in persoon afscheid willen nemen, dus vandaar dat een vrieskist tot die tijd dienst doet als rustplek. Ook stamt dit al vanaf heel vroeger af, toen de mensen nog veel langer deden dan nu al het geval is om van stad naar stad te reizen. Een week na het overlijden van de persoon is er een ‘one week celebration’, daar wordt besloten wanneer de begrafenis zal plaatst vinden.

Maar goed even terug naar Banko op zaterdag middag, waar het ondertussen dus zwart ziet van de mensen. Ook ik, patricia, Alena (nieuwe vrijwilligster in Anja’s Childrens home) en Ebster (gast in guesthouse) hebben ons in het zwart gehesen. Over al in het dorp hangen pamfletten met daarop de aankondiging van het overlijden en de uiteindelijke begravenis datum. ‘Gone home’, ‘Glory of life’, Celebration of life’ luiden de meesten koppen met daar onder groot de naam en foto met leeftijd van de persoon die is overleden. De begrafenis die wij gaan bezoeken is die van de voormalige pastoor van onze kerk. Die is begin dit jaar overleden op 76 jarige leeftijd. Mijn hostfather en mother zijn nauw bij de kerk betrokken (pa is ook predikant) dus zijn al vanaf vanochtend vroeg druk in de weer. Er moeten namelijk gasten worden ontvangen, eten worden gekookt en drank worden aangesleept.

Als we in het park aan komen waar de begrafenissen worden gehouden moeten we eerst uitzoeken waar we moeten zijn. Er staan grote partytenten op het grasveld met daar onder allemaal mensen in een traditioneel zwart begrafenis kostuum. Ook zijn er mensen die rood dragen, dit zijn de hoofd rouwers (vaak familie leden). De partytenten staan in een vierkant om een open plek heen. Op de openplek staat een grote foto van de overledenen. Als we eindelijk hebben gevonden waar we moeten zijn lopen we een ronde langs alle stoelen en geven iedereen een hand. Negen van de tien mensen heb ik nog nooit gezien maar ik schud vriendelijk een hand en laat een respectvolle ‘I’m sorry’ horen als spijtbetuiging. Na ons rondje moeten ook wij zelf op een stoel plaatst nemen en zijn nu wij de gene die gecondoleerd worden.

De begrafenissen in Ghana zijn van grote omvang. Ik schat dat er op onze begrafenis wel een 500 mensen waren. Die krijgen daar allemaal te eten en te drinken en moeten een slaapplaats betalen. Als spijtbetuiging moet je op een begrafenis een donatie doen. Uit respect doen wij dit dan ook en even kijk ik raar op als ik later door de speakers, waar eerst luide muziek uit kwam, plots hoor; Madamme Pat and the other Obrunni’s 25 ghana cedi’s’. Huh?! Wordt er nu gewoon omgeroepen wat wij gedoneerd hebben???! Blijkbaar wordt alles geregistreerd en is het hier een feit dat als je veel doneert, je ook op een begrafenis in jouw familie veel donaties terug kan verwachten. Want voort wat hoort wat. Dan komt opeens de hele familie op ons af om ons de hand te schudden en te bedanken voor onze donatie. Jeetje.. Terwijl ik nog redelijk verbaasd ben over alles wat ik zie en hoor gebeuren om me heen komt er ineens een stoet van rouwende mensen het grasveld opgelopen met allemaal dingen op hun hoofd. Ik zie water, blikjes 7up, cola maar ook eten en achter de stoet aan volgt een man met een geit. Verbaasd kijk ik Patricia aan en zij legt mij uit dat deze familie geen geld doneert maar goederen en.. ja een geit. We drinken nog wat en gaan dan voor dat het feest begint weg. Wij als Onbrunni’s dansen niet graag op begrafenissen en willen dan ook voorkomen dat we door de een of de ander de dansvloer op getrokken worden.

Wat een groots afscheid. Voor mij als buitenstaander heel mooi. Maar ik kan me voorstellen dat als je er midden in zit, je een half jaar moet wachten tot dat je familielid begraven wordt en je je aan allerlei rouw voorschriften moet houden zoals bijvoorbeeld als weduwe je huis niet uit mogen tot dat je man begraven is. Als dochter een half jaar lang zwarte kleding moeten dragen als je moeder overleden is. Dan kan ik me voorstellen dat het minder leuk is en je nauwelijks door kan met je leven, vooral als je na het feest met een enorme schuld blijft zitten.

ByebyeYooooo!

Mijn laatste paar dagen.. Ik geniet optimaal van de kinderen. Lees in de nieuwe boekjes, zing met ze tijdens de avond afwas, knuffel zoveel met ze als ik kan. De kinderen nemen me mee naar de holly mountain, ik ontmoet Anja de oprichtster van het childrens home, ik vertel de nieuwe vrijwilligster alles wat ik weet en leid haar rond in mijn dagelijkse leven. Ik maak nog een laatste rondje door het dorp om afscheid te nemen van Madamme en Effia en alle andere mensen met wie ik dagelijks een praatje maal. Ik vind uiteindelijk een goede bestemming voor de speltjes en elestiekjes die mijn moeder opgestuurd heeft. De kindjes in mijn weeshuis hebben geen haar maar ik geef ze als bedankje voor haar vriendschap aan het kindje van Madamme en laat Margaret de rest in mijn eigen haar verwerken met vlechtjes. Ik verzamel wat email adressen, haal mijn nieuwe jurk op, leer meatpie maken, eet een Hollandse appeltaart bij mijn buurvrouw (wat een super idee was dat van mij! ‘oooooh Pat kun je geen appeltaart bakken in je nieuwe oven? En kun je dat dan doen voordat ik weg ga :D?!). Ik neem afscheid van Atta mijn buurjongen die dagelijks langs komt om even ‘Hoi’ te zeggen. Ik wissel nog wat informatie uit met Anja, evalueer mijn verblijf, wordt door de hostfather uitgenodigd om snel terug te komen met ‘my boyfriend or some familie, and ofcorse you can sleep here then’. Ik help voor de laatste keer mee met koken, was voor de laatste keer met de hand, haal voor de laatste keer water en draag dit voor de laatste keer op mijn hoofd naar huis. Ik wordt door de kinderen ‘Evi Obibinni’ genoemd ‘because you can do everything we do’. Ook noemen ze me de mama van Kwabena omdat ik hem zo graag mee naar Nederland wil nemen. Ik lach voor de laatste keer hard om het taal gebrek tussen mij en Sister (de huishoudster die geen Engels spreekt) als ze me vertelt dat ze moet huilen als ik weg ga. Ik geniet van het geschreeuw van de kinderen, ik corrigeer ze als ze elkaar voor de zoveelste keer slaan, ik speel een potje voetbal met Pa en Yolan, ik spring in de rug van Kate die daar niet op rekende waardoor we bijna met ons gezicht op de grond kletteren, ik bezoek het ziekenhuis nog een keer omdat Ellie koorts heeft en dan is het dinsdag avond.

Tijd voor mijn afscheidsfeestje. Helaas zonder muziek van Atta, want de electriciteit is al de hele dag uit. Het is pikke donker. Hier en daar brand een zaklamp in de woonkamer. Bij het schijnsel van een olie lamp deel ik bekertjes limonade en zakjes chips uit. Nederlandse Anja (oprichtster van kinderhuis) komt aangelopen met een grote zak vol met muziek instrumenten. De kinderen zoeken allemaal iets uit. En dan barst er een groot ritmisch kabaal los. De kinderen zingen, maken muziek, vormen een kring en dwingen me met hun zang in het midden van de kring plaats te nemen en te dansen. Ik spring in het midden, maak een van m'n Azonto moves en de kinderen moeten hard lachen. Dan sluit ik me weer snel bij de buiten kring aan. We dansen, zingen, klappen, springen, lachen en dan ineens springt het licht aan. Er klinkt een hard gejuig en door een van de grote jongens wordt de tv aangezet. Dan klinkt er een Azonto song door de kamer en maken we mooie Azonto dans moves met z'n alle. De avond vliegt voorbij. Ik dans met alle kinderen, lach veel met ze, trek me soms even terug om ze van de zijkant met een bigsmile te bekijken. Tegen het einde van de avond komt Prince tegen me aan staan en laat me niet meer los. Hij valt bijna staant in slaap maar als ik vraag; ' Prince, let me take you to bed?!' Roept hij volmondig ' Noo!' We dansen het zweet op ons lichaam en dat terwijl het buiten waait en giet. Om half 10 moet ik de kinderen echt naar bed sturen want morgen is het Examen.

De volgende ochtend sta ik vroeg op. Ik wil gedouched zijn voordat de kinderen opstaan zodat ik alle tijd heb om afscheid van ze te nemen. Maar de kinderen zijn vroeg. Ze verzamelen zich voor mijn deur en Kate kijkt me boos aan: ' Wy do you have to go?' Dit gaat nog lastig worden. Ik probeer positief te blijven: 'Kate we had a nice time didn't we?' 'Are you comming back to Ghana again?' ' Jaaaaaaaaaaa!' schreeut een stem in mijn hoofd. Maar ik wil geen valse hoop geven, dus antwoord daarom: 'I don't know,I do'nt think so..'

Met mijn backpack op m'n rug loop ik naar de poort. Nog een laatste knuffel voor ' Ma', ' Pa' en ' Sister'. Ik neem afscheid van Anja en de nieuwe vrijwilligster Alina. Dan komt Kwabena aan gelopen 'Eviiiiii!' Ik neem hem in mijn armen, geef hem een laatste knuffel en zeg: ' Bye bye Kwabena. ByeByeYooooooo fluisterd hij en rent dan snel naar zijn moeder terug.

En dan is het nu tijd om te reizen. Hoe doe je dat? Met één zware backpack en een volgeladen weekendtas met sourveniertjes? Nou niet. Je zet één tas gewoon een week van te voren op de bus naar Accra. Zet je westerse achterdocht opzij en vertrouwd er op z’n Ghanees op dat hij in Accra aan komt en daar in ontvangst wordt genomen door de juiste ontvangen. Wat godzijdank nog gebeurd ook! En tadaaa dan hebben we nog maar één zware tas om mee te reizen :).

Nu richting het noorden! Weleens waar met een brok in m'n kel maar met heel veel zin!

Wauw!

Allereerst wil ik mijn verhaaltje beginnen door alle sponsoren echt super hartelijk te danken! Dank Opa en oma, tante Jeanne en Anita, Ingrid uit duitsland, mama en papa, Hans, Suus en haar moeder en natuurlijk alle mensen die al veel eerder Rozemarijn hebben gesponsord met haar acties. Super! Dankzij jullie hebben we de kinderen een hele leuke vakantiedag kunnen bezorgen en een hoop nieuwe leesboekjes kunnen aanschaffen waarmee ze hopelijk hun lees kwaliteiten in de toekomst gaan opkrikken.

Het is zondag avond en ik loop in het donker terug naar huis. Ik ben nog in gedachten bij afgelopen weekend in Nkoranza. ‘Eviiiiiiiiiiiiiiiiiii!' klinkt het ineens vanuit het donker. De kinderen staan me op te wachten op het bruggetje langs de hoofdweg. Er zijn geen lantaarn palen dus ik zie helemaal niets, wel hoor ik aan de stemmen dat het Yaw, Esther, Anja en Stella zijn die op me af komen gerend. Ze maken ruzie over wie mij het eerste heeft gezien. ‘Me, me, I saw a white lady with a big bag. I know it was you!' Stella komt op me afgestormd en ik krijg een dikke knuffel terwijl Esther en Anja mijn tassen uit m'n handen nemen. ‘Evi, I missed you!' zegt Anja en daarna: ‘Where is Yaw Hans? Is he comming?' er klinkt een teleurstelling in haar stemmetje door als ik vertel dat Yaw Hans in Accra is en blijft, maar al snel word ik meegesleurd naar hun slaapkamers. ‘Come and see!'. De kamers zien er netjes uit! De bedden zijn opgemaakt, de vloer geveegd én hun kleding ligt zelfs netjes opgevouwen in hun kast! Maar goed ook want ik had ze voor dat ik weg ging de boodschap gegeven dat we komende week zouden gaan zwemmen met z'n allen, mááár dan moest wel heel hun kamer netjes zijn. Nou klasse werk! Alleen de grote jongens moeten nog een keer toegesproken worden, maar de kleintjes en de grote meiden hebben reuze hun best gedaan. Dat uitje hebben ze in hun broekzak!!

Maandag ochtend, Koninginnedag in NL maar hier sta ik vandaag niet bij stil. ‘Pa' heeft een bus geregeld met chauffeur en daar proppen we ons nu allemaal in. 25 kinderen en 3 volwassenen en dan ook nog de chauffeur en zijn mate. Busje volgeladen! In eerste instantie had ik het idee om de kids in 3 groepen, elk op een andere dag naar het zwembad mee te nemen. Omdat dit voor mij veiliger leek. Maar ‘pa' leek het voordeliger om een busje te huren en in 1x te gaan. Gelukkig gaat ‘Ma' zelf ook mee en heb ik ook Patricia nog mee als ondersteuning. Wat waarschijnlijk wel hard nodig zal zijn, want de kinderen hebben geen van allen een zwemdiploma (dat bestaat sowieso niet in Ghana) en als ze al kunnen zwemmen zijn ze allemaal stuk voor stuk eigenwijs en hebben we er ook een stel rauwdouwers tussen zitten die echt nergens naar kijken. En dan hebben we ook de kleine Kwabena (zoontje van huishoudster) en haar dochtertje en een nichtje bij ons, die geen Engels spreken en al helemaal nooit in een zwembad zijn geweest.. Voor we vertrekken reist er een gebid op waarna er na een gezamelijke ‘Amen' verder gegaan wordt op een vrolijk gezang. De kinderen klappen en zingen uit volle borst. Ze zijn super enthousiast! Waardoor er bij mij een glimlach van oor tot oor op mijn gezicht verschijnt. Hoe geweldig!

Als we met ons volgeladen busje bij Anita Hotel aan komen worden we helaas niet toegelaten. Niet erg handig van ons dat we zo enthousiast waren dat we uitgestapt zijn en de buschauffeur vertrokken is, zonder dat iemand zo slim is om zijn telefoon nummer te vragen.. ja.. wat nu.

We onderhandelen en overleggen onderling (gelukkig heb ik Patricia bij!) en uiteindelijk krijgen we de aardige security man zo ver dat hij voor ons op zoek gaat naar een nieuwe bus. Hij houdt een trotro aan, die even snel zijn bus leeg gooit bij de volgende halte en dan voor ons terug komt. Hoe flexibel! We hijsen ons in de nieuwe (hij ziet er een stuk ouder uit..) bus en gaan op pad naar het volgende hotel. Ondertussen deel ik nog maar wat snoepjes uit. De kinderen zijn wat stilletjes geworden en in volle afwachting of dat het nog goed gaat komen vandaag. Helaas, in het volgende hotel is een congres bezig, dus we kunnen morgen terug komen. Dat zijn we natuurlijk niet van plan! En ik geef echt niet zomaar op. Ghana kent geen problemen, maar uitdagingen weet ik me nog te herinneren van de introductie week. Dus ik zal zorgen dat deze kinderen gaan zwemmen vandaag! Al moeten we er voor naar Accra ;). Ik kom op het briljante idee te vragen of er geen openbaar zwembad bestaat en wonder boven wonder is die er. Wel een eindje rijden en de prijs ligt iets wat hoger máár we worden alle 28 toegelaten. Halleluja!

Voordat we het zwembad in gaan worden de kinderen nog even streng door Patricia toegesproken; Ze moeten allemaal naar ons luisteren en mogen niet in het water plassen. Lijkt me een makkelijke opdracht. In tegen stelling tot de ramp senario's die ik me al bedacht had gedragen de kinderen zich perfect! Ze gaan met enige twijfel het water in en sommige klampen zich hulpeloos aan me vast maar naar mate de tijd verstrijkt leren ze niet bang te zijn en dat, als ze niet te diep gaan, ze kunnen staan en dat er niets gebeurd. De kleinsten klimmen op m'n rug, in m'n nek en om m'n middel en zo sleur ik de hele middag het zwembad op en neer. Het is een aardig vermoeiende dag, maar ik beleef hem met een hele grote glimlach op m'n gezicht. Dit is puur genieten! Het is even wennen, als enige blanken, met een bikini aan (Ghaneesen dragen of een badpak of hun dagelijkse kleding) in het zwembad tussen erg veel handtastelijke kinderen. Maar het is geweldig! De kinderen spetteren, plonzen en genieten met elkaar in het water. Er is een grote bal waar mee overgegooid wordt en er staat muziek op waar ik de Azonto dans, die ik vorig weekend geleerd heb, samen met de meiden op uitvoer. De kinderen staan versteld van een handstand van Patricia en applaudisseren luid als ik tussen de benen van Stella heen zwem. Wat zijn die hollanders toch rare waterratten. Als het tegen het middaguur loopt koop ik voor allen een pakje drinken en eten we appeltjes die ik gisteren bij een vrouwtje in Effiduase heb gekocht. Die niet wist wat haar overkwam toen ik haar hele appel voorraad wilde opkopen.. haha!

Het is een heerlijke middag en als we in de bus terug zitten is dan ook iedereen dood op. ‘Ma'deelt zakjes uit met rijst die ze vanochtend al heeeft klaar gemaakt. En als ieder het zakje rijst heeft leeg gegeten en een zakje water heeft weggedronken vallen de kinderen één voor één in slaap. We rijden Effiduase binnen en ‘Pa'belt me op om te vragen of we al onderweg zijn. Ik verzeker hem dat we over een halfuurtje wel terug zullen zijn, maar dat had ik beter niet kunnen doen. We zijn Effiduase nog niet uit of er volgt een grote knal. De wagen zakt door zijn as heen and ‘the game is over', zoals de chauffeur het omschrijft. Vandaag reizen we toch al op z'n Afrikaans dus dit kan er ook nog wel bij. We stappen met z'n alle uit en zoeken een plekje langs de kant van de weg terwijl onze chauffeur voor ons op zoek gaat naar nieuw vervoer. Stiekem hoop ik op een truck, waar we allemaal achter op zo'n laadbak mogen mee liften (dat wil ik nog steeds doen!). Maar ik ben ook erg blij met de nieuwe trotro. Zo komen we toch nog veilig thuis en is deze heerlijke dag tot een geweldig end gekomen!

Twee dagen later moet iedereen weer naar school, een week eerder dan gepland maar er moeten examens geschreven worden. Dit betekend dat iedereen 's avonds weer fanatiek in de schoolschriften zit i.p.v. spelletjes spellen en buiten hangen. Dit betekend voor mij dat ik steeds vaker de zelfde frustraties als eerst weer heb. Deze leesboekjes zijn veelste makkelijk of veelste moeilijk voor deze kindjes. In de afgelopen weken zie ik Prince vooruitgang boeken, of doet hij het nu zo goed omdat hij ondertussen het verhaaltje uit zijn hoofd weet? Gelukkig worden ik en de kinderen verlost uit deze frustrerende cirkel. Er zijn nieuwe boekjes! Wauw wat een sponsor geld is er binnen gekomen. In ieder geval het geld dat Rozemarijn nog over had van haar inzameling. Maar daar heb ik zeker 110% bij op kunnen tellen. Ik heb me dan ook geen moment ingehouden en alle boeken gekocht die ze echt hard nodig hebben. Zelfs boeken waarmee ze de uitspraakkunnen verbeteren. Boekjes om het ABC te leren ect. De kinderen zijn flink toegesproken dat ze ze zuinig op de boeken moeten zijn.

Jammer dat ik ze niet meer veel zal kunnen gebruiken maar dit weekend zal ik toch wel even samen met wat kindjes een nieuw sprookje gaan lezen. Ook is er nu een nieuwe vrijwilligster en die kan het lezen met de kids gelukkig door gaan zetten waar ik aan begonnen ben, top!

Morgen komt Anja (de oprichtster van het project) en dan zal ik het geld wat nog over is aan haar geven. En dat is me nog best veel! Het geld zal hoogstwaarschijnlijk worden besteed aan educatie omdat ik dat een goed doel vind. Ook zal het weeshuis mede dankzij dat geld hoogstwaarschijnlijk een jongen uit het dorp genaamd Yaw Richard helpen om naar school te kunnen gaan. Hij heeft zijn examen afgerond en wacht nu op zijn uitslag. Mij had hij een brief geschreven met de vraag of ik hem financieel kon ondersteunen. Hostfather had hier ook al aan gedacht dus waarschijnlijk gaat het ook gebeuren. Top he?!

Verder is er nog een wauw; vanaf vandaag hebben we stromend water!!!!! WAUW!!!!!!!

ps, de foto's komen later. Ik wil dit weekend bij de kindjes zijn dus geen zin om lang te reizen voor sneller internet. Jullie houden de foto's van deze geweldige dagen dus nog van me tegoed!

Hand in hand

Hallo allemaal! Daar ben ik weer! Echt super leuk om al jullie reacties en berichtjes en beterschapswensen te lezen. Super super super bedankt! Aaaah wat mis ik jullie! Ik ben ondertussen helemaal opgeknapt, weer de oude en heb een mooi weekend achter de rug. Omdat ik vorig weekend ziek was heb ik de trip naar ‘Hand in hand’ (een project opgericht door een Nlse dokter die verstandelijk gehandicapte kinderen opvangt. Kinderen die ter vondeling zijn gelegd, af zijn gestaan, gedumpt omdat ze ‘bezeten zijn door goden’ –want dat is hoe ze een gehandicapt kind zien, als straf voor de ouders- of bij Hand in hand terecht gekomen omdat ouders niet wisten hoe voor ze te zorgen) gemist. Omdat ik na het eenzaam voelen van vorige week erg veel behoefte had aan gezelschap heb ik aan Hans (bekend van mijn verhaaltje over Cape Coast) gesmst of hij zin heeft in een weekend tripje. Hij komt op donderdag middag al aan (aaaj dan is mijn marktdag daar had ik even geen rekening mee gehouden, maar na even door haasten en racen ben ik optijd thuis).

Op donderdag neem ik hem mee naar de kookworkshop Fofu die Rozemarijn en ik al eerder gedaan hebben. Hans die nog nooit Fofu op heeft en elk klein dorpje samen met zijn huisgenoten lachend een ‘Fofu dorp’ noemt ziet er erg klungelig uit in de Ghaneese keuken. Niet dat ik het beter kan, maar ik zie ze het dagelijks doen. Hans eet dagelijks in de kroeg naast de deur in het grote Accra dus is purerende, stampende, met de hand etende Ghaneesen niet gewent. Maar erg leuk! En ook weer erg lekker! Na mijn etenloze week heb ik erg veel zin in een goed bord Fofu. Ik eet mijn gedeelte van het kommetje dan ook helemaal leeg.

Na de geslaagde workshop neem ik Hans mee naar huis om hem aan de kinderen voor te stellen. De kids had ik al warm gemaakt en ze voorbereid. Ze staan dan ook te trappelen om Hans met een potje ‘Bullying’ (het door mij vertaalde en aangeleerde kaartspel Pesten) te verslaan. De kids zijn super enthousiast door de komst van deze nieuwe Obrunni die al snel ‘Yaw (Thursday born) Hans’ wordt genoemd. Ze vliegen met ze alle op hem af en al snel heeft hij een stel kinderen om zijn nek en op zijn rug hangen. Leuk om te zien hoe nu ook de grotere jongens contact zoeken, want die houden zich bij mij wat op de achtergrond. Anja vindt Hans helemaal geweldig en gedraagt zich als een verliefd meisje ‘Aaaaah I like him!’. Helaas weet Hans te winnen van de kinderen maar na een tweede potje is het Cecillia die met de eer strijkt. De kids worden baldadig van het enthousiasme en bij het uitzwaaien van Yaw Hans wordt er volop geknuffeld en willen ze allemaal met hem mee naar zijn logeerplek lopen. We spreken af dat ze tot het beekje mee mogen en dat ze rustig moeten doen. Maar natuurlijk moet er toch nog iemand met een bloedlip thuis komen. Kleine Elli is tegen Gifty aangebotst. Ja, dat krijg je als je gaat rennen op een weg zonder lantaarnpalen.

’s Avonds in mijn bed bedenk ik me hoe leuk ik het zou vinden als jullie dit ook allemaal mee zouden kunnen maken. Als ik heel even mijn vrienden en familie over kon laten komen om eventjes met de kinderen kennis te maken. Om even hun enthousiasme te voelen en de omgeving waar te nemen. Wat zou ik dat fantastisch vinden!

De volgende ochtend staat Hans al vroeg voor de deur om te helpen met water fetchen. Wat eigenlijk niet echt nodig is omdat het gisteren nog volle bak heeft geregend. Maar voor de vorm lopen we toch naar de beek, vullen ons emmertje water, zetten hem op ons hoofd en lachen Hans hard uit als hij maar met een halve emmer bij het huis aan komt. De andere helft van het water ligt langs de kant van de weg en zit op zijn shirt. Toch best lastig he ;)?! Misschien de volgende keer het Ghaneese tempo aanhouden in plaats van het gehaaste westerse loopje?

Na het water halen, een rondleiding verzorgt door Stella en een ontbijtje gaan we op pad. We willen op tijd bij hand in hand zijn zodat we de kinderen nog aan het werk kunnen zien. Ze weven daar stoffen en maken kettingen, armbanden en andere spulletjes als dagbesteding. Zo gezegd zo gedaan nemen we de taxi naar Banko, de trotro naar Efidaussi en zitten we in een trotro van Kumasi naar Nkoranta. Ja.. maar dan wel de verkeerde Nkoranta. Als we hier achterkomen en aan de mate vragen wat we moeten doen. Stelt hij ons gerust, hij zal eerst alle passagiers af zetten en dan kunnen we met hem mee terug naar het begin station. Als echte westerse vragen we ons af hoe lang dat gaat duren en of we dan ook weer opnieuw moeten betalen. Maar zoals een echte Ghanees beaamt is tijd niet belangrijk en krijgen we dan ook geen duidelijk antwoord van onze mate. Als we uiteindelijk 2 uur later terug zijn op ons begin station kunnen we toch wel lachen om ons zinloze ritje. Ach this is Afrika! In NL zou je voor beide ritten moeten betalen. Nu hebben we gewoon een goedkoop ommetje gehad en de andere kant van Kumasi ook eens gezien.

We worden uiteindelijk door onze mate naar de juiste trotro geëscorteerd en als we ons goed en wel op de voorbank hebben genesteld is het tijd voor wat eten. Dus kopen we een appeltje en een zakje water uit het raam. En hans staart hopeloos het raam uit op zoek naar een broodje met ‘de lachende koe’. Maar helaas is die nergens te vinden. Ons trotro ritje gaat aardig snel voorbij, doordat er veel te zien is. Zoals een bordje naar Effiduase (wat dus vlak bij mijn huis ligt), beetje jammer dat het vervoer hier niet erg efficiënt is en dat we het dus moeten doen met 3 uur langer reizen.. Ook Hand in hand blijkt wat verder lopen vanaf het trotro station dan de Bradt gids deed vermoeden, dus nemen we uiteindelijk een taxi. Hans informeert nog even snel bij de taxi chauffeur naar een leuke drink spot voor vanavond en dan rijden we de oprit van Hand in hand op.

Bij Hand in hand aangekomen krijgen we een leuk hutje toegewezen. De douche en toilet zijn buiten en er staat een mega kingsize bed in de kamer. Dat wordt vast lekker slapen! Nadat we onze spulletjes uitgeladen hebben besluiten we een rondje over het terrein te lopen. Door onze vertraging zijn de kinderen helaas niet meer aan het werk. Maar ze zijn lekker aan het zwemmen. Na enige aarzeling en ongemakkelijkheid besluiten we ook aan de rand van het zwembad, bij de caretakers plaats te nemen. De kinderen komen naar ons toe, de ene met heel veel kwijl uit z’n mond, de andere met een huppeltje en gebarentaal en weer een ander kindje waar duidelijk het syndroom van down van het gezichtje te lezen is. Ook zit er een kindje in een emmer. Wat later een meisje met een normale begaafdheid maar zonder armen en benen blijkt te zijn. Heel erg bijzonder om te zien! Het terrein ziet er erg mooi uit. Er zijn ruimtes met weefspullen, spelletjes ruimtens, ontspannings ruimten en zelfs een snoezel kamer! Je kunt wel zien dat het door een Nederlander is opgericht.

Na een ‘eet met de pot mee’ maaltijd in het restaurant besluiten we even het dorp in te gaan. We vinden het terrasje wat de taxichaufeur ons aanwees en drinken daar een borrel. Hans laat me even de Ghanees gebrouwde whisky proeven en probeert me een vrouwen biertje aan te smeren maar ik moet zeggen dat ik een gewoon wijntje toch wel veel lekkerder vind!

De volgende ochtend lopen we hand in hand met de kinderen hun ochtend rondje en gaan na het ontbijt op pad naar de watervallen. Het is een leuke hobbel de bobbel stof weg en we hebben het geluk in een trotro te zitten die aan het verroesten is, waardoor ik allerlei roest blokjes op m’n schoot krijg. Maar ach, positief blijven he ;)! We hebben keuze uit twee watervallen en we besluiten voor de minst bezochte te gaan. Doe ons maar een rustig relax dagje zonder al te veel toeristen. Nou die krijgen we! De waterval is heerlijk koud en het poeltje er onder is veilig om te zwemmen. Dat doen we dan ook. Een beetje ongemakkelijk, tussen de Ghaneesen in Bikini, maar het water is heerlijk en we kunnen er dan ook niet lang genoeg van genieten. Tot dat onze taxichauffeur ongeduldig lijkt te worden en komt vragen of we ondertussen nog niet klaar zijn. Nou vooruit dan.

In een restaurantje, waar we onze taxi chauffeur laten stoppen eten, we wat. Ik kies voor de meatpie die op het menu staat. En die je normaal gesproken overal langs de weg op de hoofd van een vrouw kan kopen. Ik heb hem nog nooit geproefd en durf het eerlijk gezegd ook nog niet echt aan om hem op straat te kopen. Maar nu in het restaurantje waag ik mijn kans. Hij smaakt prima! Margret, de dochter van mijn hostmother, had het er van de week al over dat ze me komende week zou leren zo’n meatpie te maken. Nou dat mag ze zeker doen. Ik zeg; voor herhaling vatbaar!

’s Avonds wagen we een tweede poging het Ghaneese uitgaansleven in, maar na een fles wijn bij het avondeten hebben we een nieuwe missie; we willen dansen! In het donker gaan we richting het dorp en ik moet zeggen dat ik na 2 maanden amper een druppel alcohol de drank al wel een beetje voel.. We besluiten een local spot in te gaan, genaamd Stamford Bridge. Maar helaas is daar niet veel te zien. Wel zetten ze speciaal voor ons de soapserie af en wordt er geschakeld naar het muziek kanaal. Een westerse is niet snel tevreden dus vragen we naar Ghaneese muziek. Die hebben ze niet, wel laat ik een westers dansje zien samen met de kinderen en heeft Hans sjans met de zussen van de eigenaar. Omdat de eigenaar zijn zinnen op mij lijkt te zetten en wil weten of ik Hans zijn vrouw ben, verluister ik hem snel in om ASJEBLIEFTT ‘ja’ te zeggen. (Een Ghanees uitleggen dat je een boyfriend hebt, maar dat hij niet hier en niet thuis maar in Australia is en dat de jongen waar mee je bent een reisgenoot is. Is erg ongeloofwaardig en lastig!) Haha, dus voor vanavond ben ik getrouwd ;).

De eigenaar blijkt een aardige man te zijn, die ons wel een dans spot wil laten zien. Wel moeten we hem dan meenemen, wat hier in Ghana betekend dat je iemand voor de hele avond vrij houdt. Dus zijn avond betaald. We willen écht graag dansen, dus besluiten dit te doen.

Door het donker lopen we richting hoofdweg en onze guide van vanavond probeert ons op het gemak te stellen. ‘I want you to walk in the light, so you feel save.’ Nou wij durven wel wat aan, ‘It’s oke, let’s take the short cut’. Dus slaan we van de hoofdweg af om door steegjes op de plek van bestemming te komen. De dansclub genaamd Rooftop blijkt dicht, dus dan maar naar onze pub van gisteren avond. De weg er naar toe is best een eindje en van de wijn en whisky moet ik ondertussen naar het urinal. Tja.. publieke toiletten zijn er in dit stadje niet. Dus gaat onze guide voor mij op zoek naar een ‘secret place, so that you can please yourself’. Ik ben het meerdere malen niet eens met de secret spot en kan me echt niet pleacen als ik het gevoel heb dat iedereen me kan zien zitten. Maar onze guide verzekerd me dat ik m’n privacy in het westen had moeten laten (met andere woorden, doe niet zo preuts) en uiteindelijk durf ik dan toch langs de kant van de weg achter een bosje te hurken. Jammer dat die auto’s die voorbij rijden me afentoe in het licht zetten, maar goed. We zijn in Afrika Evi!

Het barretje van gisteren avond is ineens een stuk drukker en er zijn naast een stel Ubrunni’s nu ook een groep jongere Ghaneesen en tot ons plezier knaller er een stel Ghaneesen hit nummers uit de speakers. We bestellen wat lokale drankjes, voeren onze guide dronken en bekijken de groep jongens op de dansvloer (een open plek tussen de tafeltjes in de buitenlucht langs de kant van de weg). De jongens vermaken zich kostelijk en hebben enkel oog voor elkaar. Erg leuk om te zien hoe ze zonder schaamte hun heupen en schouders los gooien en dat niet eens om indruk te maken op een meisje. Want Ghaneese meiden zitten er op dit terras niet. Hans voegt zich ook bij de jongens en uiteindelijk geef ik toe. Ik join de rest op de dansvloer en leer de Azonto dans. De kids in het weeshuis zijn steeds te verlegen om me die te leren maar mijn nieuwe Ghaneese leraar heeft wel geduld voor die blanken zonder ritme gevoel. Terwijl wij onze danspasjes oefenen leeft onze guide zich uit met mijn camera. Vandaar dat ik een aantal erge leuke danse move pic’s heb, haha.

Na een gezellige, lachwekkende tocht terug naar het hotel proef ik onderweg eindelijk fanchoco. (langs de kant van de weg verkopen Ghaneese kinderen fanice in zakjes. In de smaken Milk, Yogo en Choco. Milk heb ik geproefd bij patricia en vind ik heerlijk. Yogo kocht ik een keer uit het raam in een trotro en viel me wat tegen) De fanchoco smaakt prima. Maar toch gaat mijn voorkeur uit naar Milk! Onze guide vertelt honderduit, over z’n familie wiens huis hij ook nog even laat zien en over de kerk waar hij morgen heen moet en zijn zonden van vanavond op zal biechten. Een gezellige avond en een erg vriendelijke guide!

Zondag ochtend gaat mijn interne wekkertje weer om 6 uur af en na mijn douche geniet ik buiten van de wandelende kinderen. Wat is het toch een leuk gezicht. Ik heb nog wat spulletjes uit Nederland over, vouwblaadjes, stiften, kleurtjes en krijtjes. En besluit deze vanochtend aan de kinderen te geven. Ook koop ik wat door de kinderen zelf gemaakte souvenirtjes. Op elk armbandje staat de naam van het kindje die het gemaakt heeft. Erg leuk! Dan is het tijd om onze spullen te pakken, af te rekenen en naar de apen te vertrekken. Leuk aapjes voeren. Zeker als je daarvoor eerst ruzie met een Ghaneese vrouw maakt. Die onze gids zegt te zijn maar die naar mijn mening een veelste hoge prijs vraagt. Nadat we bij het bezoekerscentrum alsnog een hoge, maar wel lagere, prijs betalen krijgen we een nieuwe gids en hebben een leuke rondleiding door het bos met veel brutale aapjes. Waarvan eentje zelfs in m’n hand bijt! Gelukkig bijt hij niet door, want anders had de titel van dit verhaal waarschijnlijk ‘Mijn Rabiës avontuur’ geweest.

Al met al een gezellig en geslaagd weekendje gehad. Het project Hand in hand is erg leuk en mooi opgezet. Had toch wel leuk geweest om met gehandicapte kindjes te werken. Maar ik ben super blij met mijn kids. Ik zou ze écht heel graag aan iedereen willen voorstellen. Het zijn schatten en stuk voor stuk geweldig. Merk dat ik ze in dit weekend toch wel gemist heb. Dat gaat nog wat worden over anderhalve week. Want dan staat het afscheid al op de planning…

Woensdag 9 mei zal ik gaan reizen. Maar nu eerst de komende dagen nog even flink van ze genieten!!

'Akwaaba' Malaria says.

Daar lig je met in je rechtarm een infuus dat verschrikkelijk zeer doet. Een beurse bil van de spuit die ze daar toen straks in gejast hebben en aan het bed m’n hostmother die er erg vermoeid uit ziet.

Het begon allemaal vorige week dinsdag avond met een wat raar gevoel in m’n buik. Nou dat heb ik hier al vaker gehad, dus wat diaree remmers erin, een colla’tje tegen de misselijkheid en het leven kan gewoon door gaan. Tot dat ik op donderdag middag, na een smsje van mijn moeder, toch maar even besluit langs het Healt Center van Banko, naast de deur te gaan. Hier merk ik pas hoe ziek ik me eigenlijk echt voel, heb de hele dag op bed gelegen en daar ging het eigenlijk nog wel. In het Healt Centre wordt mijn hostmother erbij geroepen door een van de kinderen en wordt ze verzocht mij mee naar het Effiduase Hospital te nemen.

Na een taxi rit, die voor mijn gevoel veel later dan anders vertrekt, er veel langer over doet dan anders en ook nog eens veel warmer is, komen we in Effiduase aan. We moeten een heel stuk lopen, maar gelukkig loopt mijn ‘Ma’ van nature langzaam dus kan ik haar redelijk bijhouden. Dat is anders dan toen ik gister met mijn hostfather naar Kumasi ging, die rende voor mijn gevoel bijna. In het ziekenhuis is een bijeenkomst bezig en staat een van de hoofdartsen hard door een microfoon te roepen. Het enige wat ik opvang is ‘Airconditioning’ en iets over God. Maar verder laat ik het hele gebeuren langs me heen gaan. Nadat ‘Ma’ me heeft ingeschreven, ik mijn achternaam met trillende handen op papier heb gekregen en ik heb moeten betalen, worden we door gewezen naar een wachtruimte. ‘Ma’ heeft een boekje mee gekregen waarin ze later mijn dossiers vast leggen. Na een tijdje ben ik aan de beurt en moet ik plaatsnemen achter een schuifwand. Daar wordt mijn bloeddruk opgemeten, krijg ik een thermometer onder m’n oksel en moet ik op een weegschaal gaan staan. Gelukkig kan ik nog wel een beetje lachen want als ik naar beneden kijk en het getal dat ik zie, dat dat krakkemikkige plankje onder mij dat door moet gaan als weegschaal aangeeft, klopt ben ik wel hééél erg leeg gelopen afgelopen dagen. Ze zullen wel in ponden meten lach ik bij mezelf.

Hierna wordt het allemaal wat wazig en sjok ik van het ene hokje naar het andere hokje achter ‘Ma’ aan. Ik zie verschillende dokters, zusters en broeders. Er wordt aan m’n buik gevoeld, er worden wat vragen gesteld die ik probeer t beantwoorden en er wordt veel in het Twi gesproken. We halen een hele doos medicatie op bij de apotheek en ik wordt mee genomen naar een kamer waar de verflucht nog hangt en waar het ongelooflijk stoffig is. Als ik het goed begrijp willen ze hier voor mij een bed neer zetten en zal ik dus de nacht moeten blijven. Het kan me allemaal niet zo veel schelen, als ik me maar beter ga voelen. Uiteindelijk kom ik op de Emergency Room terecht. Eindelijk is daar dan een zuster die Engels spreekt en die me ook nog eens uitlegt wat er gaat gebeuren. Ze gaan me infuus geven tegen uitdroging en daarin medicijnen omdat ik niets binnen kan houden, dus pillen slikken heeft geen zin. Dan gaan ze bloed afnemen en me op malaria testen, want de buikloop moet ergens vandaan komen en na 3 dagen is het geen voedselvergiftiging meer. En ik moet waarschijnlijk een nachtje blijven, maar ze hoopt dat ik vanavond al naar huis kan. Als ze het infuus er in wil zetten vraag ik haar of het wel schone naalden zijn. Ze lacht en trekt een wat beledigend gezicht: ‘Lady, how long did you spend in Afrika, you didn’t learn much. In this area with a lot HIV..’ zegt ze terwijl ze een nieuwe naald uit de verpakking haalt. Ze jast de naald er in één keer in, sluit verschillende zakken aan en laat me omdraaien voor een spuit in m’n bil. Jammer genoeg zit haar dienst erop en wordt ze vervangen door een norse Twi sprekende zuster. Mijn hostmother blijft op en neer lopen naar de apotheek voor meer medicijnen en om medicatie terug te brengen en ik blijf mijn portemonnee trekken. Ondertussen zie ik de kans om naar mijn moeder te bellen om haar op de hoogte te brengen en gerust te stellen en te communiceren met de reisverzekering. Dan komt mijn hostmother terug met drinken en wordt ik lichtelijk gedwongen een Malta Guinnes naar binnen te werken. Dat drankje wat normaal zo lekker smaakt laat nu m’n maag 6x ronddraaien. Of dat nog niet genoeg is moet ik van deze zuster ook nog eens 2 pillen door slikken. Dacht dat dat niet de afspraak was, maar goed ik zal maar luisteren. (geen idee wat ik slik trouwens?!) Alsof ik het niet dacht komt dit allemaal er binnen no time weer uit en wordt er toch maar een spuit in m’n infuus zakje gezet. Uiteindelijk komt er iemand langs die zich voorstelt als de Senior arts en hij spoort het lab aan om mijn bloed af te komen nemen, waar ik ook weer mijn portemonnee voor moet trekken. De uitslag krijg ik pas de volgende ochtend als ook die Senior arts zich weer laat zien, want deze Twi sprekende mensen schijnen het niet nodig te vinden mij op de hoogte te houden en bespreken alleen zaken met mijn hostmother die op haar beurt ook nauwelijks Engels spreekt. De enige Engelse woorden die ik de rest van de avond heb gehoord zijn: ‘You’ll get better, thank god!’

Uiteindelijk word ik verplaatst naar een stinkende ziekenzaal, waar ik blijkbaar de nacht door zal brengen. Meerdere keren vraag ik aan mijn hostmother of ze niet naar huis wil, maar ze schud hevig haar hoofd. Je zal toch niet menen dat ze hier de hele nacht blijft? Nog een paar keer denk ik aan mijn tandenborstel die ik niet bij heb, mijn DEET-creme die ook thuis ligt en de rest van mijn niet voorbreide ziekenhuisbezoek. Maar al snel vergeet ik de spullen, de vieze geuren, de andere patiënten om me heen en val ik in slaap. Ik wordt regelmatig wakker van een zuster die mijn infuus verwisseld, mijn hostmother die zachtjes mijn arm pakt om het infuus te laten door lopen en van het gehuil van andere mensen. Elke keer als ik wakker wordt voel ik me weer schuldig dat ‘Ma’ daar op een stoel ligt te slapen. Sorry!

De volgende ochtend verwissel ik nog een keer van bed, krijg ik nog meer infuus en nu ook een stel pillen. In het ziekenhuis is geen eten te krijgen dus ‘Ma’ gaat de straat op, opzoek naar een stuk brood en een oat papje voor mij. - Nu snap ik waarom die buitenlandse gezinnen altijd met een hele berg eten op ziekenbezoek komen. In deze landen is dat normaal, want je krijgt geen eten in het ziekenhuis! – Tot mijn opluchting kan ik redelijk wat eten en komt de Senior arts snel langs. Hij brengt me de uitslag, malaria en een verlaagd HB. Hij schrijft nog wat extra pillen voor en ontslaat me uiteindelijk uit het ziekenhuis. Wel moet ik me melden bij het Healt Centre in Banko waar ik nog meer zakken vocht krijg toegediend en waar ik onder toezicht mijn apotheek aan pillen in moet nemen.

Nu een paar dagen later, gaat het redelijk. Ik heb nog een aantal dagen ziek op bed gelegen. Ook eten ging moeizaam, laat staan het pillen slikken. Maar ik ben er nu weer uit. Nog wat moe en zwak, moet even goed eten om aan te sterken maar ik doe weer mee! Heb nu verschrikkelijk veel zin in zoetigheid (bijwerking?) maar gelukkig kan ik het pakketje wat mama mij opgestuurd heeft ophalen en ze heeft me vertelt dat daar hagelslag (gesmolten??) in zit :)!

Door mijn ziek zijn ben ik helaas niet naar het gehandicaptendorp mee gekunnen. Dat is jammer maar ondertussen ben ik er wel aangewend dat dingen gaan zoals ze gaan en komen zoals ze komen. Niet te veel vooruit plannen in Afrika :-)!

Op zondag probeer ik maar even uit bed te komen en besluit ik mee te gaan naar de kerk van grandmother ‘Nana’. De kinderkerk heb ik namelijk wel gezien en ik moet er echt even uit. Dit is een beleving op zich, er wordt gedanst, gezongen, drum en gitaar gespeeld en met zakdoeken gezwaaid. Het is een vrolijke bedoeling en erg kleurrijk. Elke vrouw heeft een andere kleur hoofddoek op en de kerk is kleurrijk versierd. De dienst is in het Twi maar de pastoor begroet ‘The beautifull white lady’ speciaal in het Engels. Tegen het einde van de dienst, word ik ineens naar voren geroepen. ‘Nana’ neemt me mee en ik krijg de microfoon in me handen geduwd terwijl een kerk vol donkere ogen me aan kijkt. Ik merk dat ik rood aan loop maar ik moet me voorstellen. Dus stamel ik netjes een ‘Goodmorning’ en wil vlug door gaan naar me naam om er maar van af te zijn. Maar de hele zaal groet me luid terug. Nu begin ik zelfs te stotteren, maar ik moet vertellen wat ik hier vandaag kom doen. ‘Ja wat kom ik hier eigenlijk in deze kerkdienst doen, die ondertussen al 3 uur duurt en waar ik nog geen fatsoenlijk woord van verstaan heb…?’ dus ik prevel maar dat ik graag ‘Nana’s kerk wil zien. Dan neemt ‘Nana’ de microfoon van me over. En begint ze iets te vertellen in haar eigen taal wat de pastoor later vertaald. Ze heeft vertelt dat ik in het ziekenhuis heb gelegen en dat ik ziek ben. Ze vraagt de pastoor voor me te bidden. En dat doet hij, in het Engels en de hele zaal bid mee. Voor mijn beterschap, mijn voorspoed, mijn wensen en mijn verlangens.

Wauw! Nu word ik zeker beter!